Podsumowanie

Przeprowadzone przez nas badania nie są reprezentatywne i wnioski z nich płynące nie powinny być odbierane jako w pełni charakteryzujące polskie środowisko osób kolekcjonujących czy też zaledwie zainteresowanych kupnem dzieł sztuki. Mimo to mamy nadzieję, że wyniki staną się przyczynkiem do rozważań i kolejnych badań. Nasze badania należy traktować raczej jako głos w dyskusji na temat powstającego w Polsce rynku sztuki, rodzącej się kulturze obcowania ze sztuką, tworzenia i budowania kolekcji dzieł sztuki.

Wnioski wynikające z analizy odpowiedzi udzielonych przez respondentów wskazują na wiele dość zaskakujących obrazów polskiego rynku sztuki końca pierwszej dekady tego wieku. Najważniejszym problemem rozwoju rynku sztuki i związanego z nim kolekcjonowania, wbrew obiegowym opiniom nie jest brak środków finansowych na zakup tylko brak edukacji plastycznej oraz brak tradycji kupowania dzieł sztuki w Polsce. Dopiero na piątym miejscu według respondentów wskazywany jest brak możliwości finansowych kupujących. Można wysnuć wniosek, iż tworząca się w Polsce klasa średnia mogłaby szerzej uczestniczyć w życiu kulturalnym naszego kraju a jej elita w tworzeniu kolekcji sztuki gdyby tylko zdobyła lepszą edukację i wiedzę na ten temat. Zainteresowania sztuką rodzą się nie poprzez rodzinną tradycję czy edukację a poprzez własne poszukiwania i rozwój osobowy młodych ludzi.

Kim są dzisiejsi kolekcjonerzy? Średnia wieku osób zainteresowanych kupowaniem sztuki wynosi 40 lat. Są to osoby, które życie zawodowe rozpoczęły po 89 roku, czyli równo z początkiem przemian demokratycznych w Polsce. Osoby, które dzięki własnej pracy i profesji osiągają dochody ponad przeciętne i raczej dobrze oceniają swój status finansowy. Interesują się głównie malarstwem, ale są też otwarci na inne formy działalności artystycznej.

Nieco ponad połowa badanych, którzy kupują dzieła sztuki twierdzi, że atmosfera panująca w galeriach sprzyja kupowaniu. Jednak dla 1/3 osób ta atmosfera jest neutralna bądź niesprzyjająca. Dla dużej części osób przychodzących do galerii ważne jest doradztwo w zakupie. Rozmowa, zainteresowanie klientem, oprowadzenie po wystawie, indywidualne podejście, stworzenie przyjaznej atmosfery, a także późniejsze utrzymywanie kontaktów jest bardzo istotne dla odwiedzających galerie.

Podsumowując, na bazie przeprowadzonych badań i naszych własnych doświadczeń, wydaje się, iż jesteśmy na początkowym etapie tworzenie się rynku sztuki w Polsce. Zainteresowania sztukami wizualnymi, które mogę przerodzić się z czasem w potrzebę tworzenia kolekcji nie mają szczególnego miejsca w naszej tradycji czy też ogólnej edukacji. Dzisiejsze kolekcje tworzy średnie pokolenie wykształcone i wychowane w czasach komunistycznej Polski. W głównym obszarze ich zainteresowań jest sztuka najnowsza, tworzona przez współczesnych im artystów. Wiedzę o rynku i edukację artystyczną zdobywają „własnymi siłami” dzięki pasji, jaką darzą sztuki wizualne.

Pozostaje mieć nadzieję, że dzięki rozwojowi i rosnącej edukacji naszego społeczeństwa wirus tej pasji będzie przenoszony na kolejne pokolenia